Bakanlıktan, Karadeniz Tahıl Koridoru Mutabakatı’nın durdurulmasına ait yazılı açıklama yapıldı.
Yaklaşık bir yıl evvel, 22 Temmuz 2022’de İstanbul’da birbiriyle kontaklı iki muahede imzalandığı hatırlatılan açıklamada, bu paket mutabakatlarının global besin garantisini sağlama, açlık tehdidini azaltma, Asya, Afrika ve Latin Amerika’daki az gelişmiş ülkelere yardım etme üzere insani amaçlar taşıdığı kaydedildi.
Açıklamada, “Bir yıl sonra bu mutabakatların uygulanmasına yönelik çalışmaların sonuçları olumsuz görünüyor.” tabiri kullanıldı.
Ukrayna besin ihracatının son ana kadar “Kiev ve Batılı küratörlerinin çıkarlarına hizmet etmeyi” amaçladığı savunulan açıklamada, tahıl teşebbüsüyle bugüne kadar 32,8 milyon ton yükün ihraç edildiği, bunun 26,3 milyon tonunun Avrupa Birliği (AB) dahil olmak üzere yüksek ve orta gelir seviyesindeki ülkelere gönderildiği söz edildi.
Açıklamada, “Etiyopya, Yemen, Afganistan, Sudan ve Somali başta olmak üzere en fakir ülkelere, toplam 922 bin 92 tonla yüzde 3’ten daha az tahıl gönderildi.” bilgisi verildi.
“Batılılar tahıldan iki sefer kazanıyor”
Ukrayna’da, IMF’nin talebi üzerine üzerindeki moratoryumu kaldırdıktan sonra ekilebilir toprakların büyük bir kısmını Cargill, DuPont ve Monsanto üzere Batılı şirketlerin aldıklarına dikkat çekilen açıklamada, “Öte yandan, Ukrayna besinlerini dampingli fiyatlarla satın alan Avrupalılar, daha sonra katma pahası yüksek mamuller olarak yine satış için fabrikalarında işliyorlar. Aslında Batılılar hem satışta hem de tahılın işlenmesinde iki sefer kazanıyorlar. Ayrıyeten ABD ve AB fiyatlar üzerinde spekülasyon yapıyor, yapay bir eser kıtlığı yaratıyor ve yasa dışı tek taraflı yaptırımlar uygulayarak Rus tarım eserlerini dünya pazarlarının dışına itiyor.” denildi.
“Koridor terör hücumları için kullanıldı”
Rusya’nın, Ukrayna’nın tahıl çıkışına açtığı inançlı koridorun “Karadeniz Girişimi”nin ruhuna alışılmamış olarak “terör akınları için kullanıldığı” kaydedilen açıklamada, muahedenin Rusya ile ilgili olan kısmının yürürlüğe girmediğine dikkat çekildi.
AB’nin Temmuz 2022’den bu yana Rusya’ya karşı 5 kez yeni yaptırım paketi açıkladığı anımsatılan açıklamada, ABD ve İngiltere’nin de hudut ötesi sınırlamalarını eksik etmediği belirtildi. Açıklamada, sonuç olarak Rus banka ödemeleri, sigorta ve nakliye lojistiği ile yedek modül tedariki ve yurt dışı varlıklarının büsbütün bloke edildiği kaydedildi.
“Yoksul ülkelere hibe edilen gübrenin 54 bin tonu gönderildi”
Rusya’nın Birleşmiş Milletlerin (BM) himayesinde en fakir ülkelere gübre hibe etme kararını aldığı Eylül 2022’den bu yana, 262 bin tonluk gübreden, Letonya, Estonya, Belçika ve Hollanda’dan yalnızca Malavi’ye 20 bin ton, Kenya’ya 34 bin ton gönderildiği hatırlatılan açıklamada, Rusya-BM muhtırasında yer alan SWIFT sisteminin Rus bankasına bağlanması dahil öteki koşulların yerine getirilmediği bildirildi.
Tolatti-Odessa Amonyak Boru Çizgisi’nin tekrar canlandırılması koşulunun da kelam konusu çizgisi Ukrayna havaya uçurduğu için hayata geçirilemediğine dikkat çekilen açıklamada, “İstanbul mutabakatlarının uygulanmasında direkt sabotajın kelam konusu olduğu bu şartlarda, insani maksadına hizmet etmeyen ‘Karadeniz Teşebbüsü’nün devam etmesi manasını yitirmektedir.” sözlerine yer verildi.
“Karadeniz’in kuzeybatısı yine tehlikeli bölge durumuna geçti”
Anlaşmanın ilgili hususu uyarınca Rusya tarafının mutabakatın daha fazla uzatılmasına itiraz ettiği vurgulanan açıklamada, Türk ve Ukrayna tarafı ile BM Genel Sekreterliğinin resmi olarak bilgilendirildiği bildirildi.
Açıklama şu formda devam etti:
“Bu, seyrüsefer emniyeti için verilen garantilerin geri alınması, deniz insani yardım koridorunun kısıtlanması, Karadeniz’in kuzeybatısında süreksiz olarak tehlikeli bölge durumuna yine geçilmesi, İstanbul’daki Müşterek Uyum Merkezi’nin dağılması demektir. Karadeniz Teşebbüsü, 18 Temmuz’dan itibaren Rusya’nın iştiraki olmadan fonksiyonunu yitirmiştir.”
Ukrayna’nın kara koridorları yoluyla tahılını ihraç edebileceğine işaret edilen açıklamada, Avrupa ülkeleri ile Kiev’in dayanışmasını göstermenin vakti geldiği belirtildi.
Batı başşehirleri hakikaten Karadeniz Tahıl Teşebbüsü’ne kıymet veriyorlarsa, Rus gübre ve besin yaptırımlarından gerçek manada vazgeçmeyi düşünmeleri gerektiği vurgulanan açıklamada, “Rusya, vaatler ve garantiler değil lakin somut sonuçlar alındığında mutabakata geri dönmeyi düşünmeye hazır olacaktır.” sözleri kullanıldı.
