ABD’de artık gelenek haline gelen “borç uçurumu” bir sefer daha piyasaların ana gündem hususu olmaya aday. Temsilciler Meclisi’ni denetim eden muhalefetteki Cumhuriyetçiler (CUM) bu sefer bütçe kesintileri yapılmadan federal hükümetin borçlanma tavanını yükseltmemekte kararlı. Biden ise seçimlere 1.5 yıl kala CUM’a değerli bir seçim kozunu kaptırmaya niyetli değil. Evvelki günlerde gayri-resmi varsayımlara nazaran, Hazine’nin Ağustos ayına kadar en azından vadesi gelen bono ve tahvillerin geri ödemesini yapabilecek kadar hazır kaynağı olduğu kestirim ediliyordu. Yellen’in Kongre’ye yazdığı mektup, temerrüt tarihini Haziran’a çekti.
Hazine Bakanı Janet Yellen Pazartesi günü Kongre başkanlarına yazdığı mektupta ABD hükümetinin parasının 1 Haziran’da tükenme riskiyle karşı karşıya olduğunu yazdı. Washington bir borç tavanı krizine yanlışsız ilerliyor.
“Yeni federal vergi tahsilatlarını inceledikten sonra, en âlâ iddiamız, Kongre’nin borç limitini yükseltmemesi yahut askıya almaması halinde, potansiyel olarak 1 Haziran’dan sonra hükümetin tüm yükümlülüklerini yerine getirmeye devam edemeyeceğimizdir” diye yazdı Yellen.
Federal borçlanmanın yasal hududu olan borç tavanının yükseltilmesiyle ilgili tartışmalar Washington’da daimi bir sorun haline geldi. Lakin Capitol Hill’de Biden idaresi ile CUM ortasında uzun müddetli bir çekişme, hükümetin gibisi görülmemiş bir temerrüde yanlışsız gittiğine dair kaygıları artırdı.
Hazine’nin Yellen’ın mektubunu yayınlamasından kısa bir müddet sonra, Beyaz Saray, Biden’ın Senato CUM başkanı McCarthy’yi 9 Mayıs’ta Beyaz Saray’da Kongre’deki öbür küme başkanlarıyla, bir toplantıya davet etmek için aradığını doğruladı.
Davet, CUM’un borç tavanını şartsız olarak kaldırmalarını talep eden ve daha evvel mevzunun müzakereye açık olmadığı konusunda ısrar eden Beyaz Saray için stratejide bariz bir değişikliğe işaret ediyordu.
CUM’un geçen hafta Temsilciler Meclisinde borç tavanını yükseltecek ve temerrüt riskini en az gelecek yıla kadar erteleyecek bir yasa tasarısını geçirmesinin akabinde Biden, müzakere masasına oturması için artan baskı altına girdi. CUM önceliklerinin ve harcama kesintilerinin bir listesini de içeren yasa tasarısı, Demokratların (DEM) denetimindeki Senato’da başarısız olmaya mahkum.
Ancak artan sayıda iş dünyası önderi ve Biden’ın kendi partisinin üyeleri, Biden’ı tasarıyı öbür tarafla müzakereler için bir başlangıç noktası olarak kullanmaya çağırdı.
Amerika’nın en büyük şirketlerinden kimilerinin işverenleri için lobi kümesi olan Business Roundtable’ın CEO’su Joshua Bolten de iki tarafı “Meclis ve Senato’dan geçebilecek bir tahlil bulmak için bir ortaya gelmeye” çağırdı.
Ancak DEM önderlerinin borçlanma limitinin yükseltilmesi konusunda müzakerelere açık olup olmadığı belirsizliğini koruyor. Senato DEM küme lideri Schumer’in bir sözcüsü, 9 Mayıs’taki toplantının “temerrüdü önlemek için koşulsuz bir yasa tasarısının geçirilmesini tartışmak” olacağını söyledi.
Yellen, temerrüde düşme tehdidinin bile piyasaları sarsabileceği ve ABD iktisadı genelinde şok dalgaları yaratabileceği konusunda uyardı. Milletvekilleri en son 2011’de inatlaşıp, ABD “mali uçuruma” yaklaştığında, S&P ABD’nin üç A kredi notunu düşürdü.
“Borç limitinin askıya alınması yahut yükseltilmesi için son dakikaya kadar beklemenin iş dünyası ve tüketici itimadına önemli ziyanlar verebileceğini, vergi mükellefleri için kısa vadeli borçlanma maliyetlerini artırabileceğini ve ABD’nin kredi notunu olumsuz etkileyebileceğini geçmiş borç limiti çıkmazlarından öğrendik” diye yazdı Yellen.
PGIM CEO’su David Hunt, Milken Enstitüsü’nün Los Angeles’taki yıllık toplantısında yaptığı açıklamada, 1.2 trilyon dolarlık varlık idare şirketinin, resesyon risklerine karşı korunmaktansa müşterilerle borç tavanı stratejileri konusunda çalışmak için daha fazla vakit harcadığını söyledi. Temerrütü “düşük bir risk” olarak tanımlarken, şunları ekledi: “Sadece geçmişte piyasanın bu cins durumlarda sonlarını hakim olmadığını düşünüyorum.”
JPMorgan’daki analistler, Hazine’nin iddialarını tipik olarak birden fazla özel tahminciden “daha muhafazakar” olarak gördüklerini ve bunun kısmen “uzun süren bir tartışmanın finansal piyasaları etkilemesinden çok evvel Kongre’yi kalıcı bir tahlil bulmaya zorlamak için bir müzakere taktiğini” yansıttığını söylediler. Öte yanda, Kongre Bütçe Ofisi de Pazartesi günü Hazine’nin varsayımını destekledi ve analistlerin daha erken bir temerrüt tarihi için “önemli bir risk” görüşünün altını çizdi.
Kaynak: US government risks running out of cash as soon as June 1, Janet Yellen warns
